Ruimtemissies zijn weer helemaal terug van weggeweest. Landen en organisaties proberen elkaar constant de loef af te steken door nog verder, goedkoper en sneller de ruimte in te gaan. Een van de doelen waar de pijlen op gericht zijn is Mars. Meerdere projecten lopen op dit moment om mensen voor 2030 voet te laten zetten op de rode planeet. In het spel Terraforming Mars speel je een organisatie die als doel heeft Mars bewoonbaar te maken. Dit doe je door middel van het vergroten van het zuurstofgehalte, het verhogen van de temperatuur en te zorgen voor voldoende vloeibaar water. Dit proces is niet zomaar volbracht. In het spel wordt iedere ronde daarom gezien als ‘generatie’, om zo recht te doen aan de tijd die er in werkelijkheid overheen zou gaan om dit alles te realiseren. In dit artikel ga ik globaal in op de spelmechanismen, geef ik wat tips en trucs en bespreek ik alle uitbreidingen die inmiddels voor dit geweldige spel zijn uitgekomen.
Gameplay
In het spel draait het allemaal om projectkaarten. Deze projectkaarten zorgen ervoor dat stapje voor stapje Mars leefbaarder wordt waardoor er weer nieuwe mogelijkheden vrijkomen. Zo mag je sommige projectkaarten pas spelen als er een bepaalde hoeveelheid zuurstof in de atmosfeer is. Er kan pas een stuwmeer gebouwd worden zodra er genoeg vloeibaar water is op Mars en ga zo maar door. De achtergrondinformatie die op kaarten staan is gebaseerd op echte wetenschappelijke ontdekkingen. Zo kunnen bijvoorbeeld bepaalde bacteriën onder extreme omstandigheden een stikstofkringloop opzetten. Daarnaast moet er bijvoorbeeld een 3D-printer naar Mars gestuurd worden om daar huizen te bouwen. Het klinkt als toekomstmuziek maar op dit moment wordt daar mee geëxperimenteerd. Het is dus dichterbij dan we denken. Dit vindt ik super vet omdat mij het gevoel geeft dat het haalbaar is, maar tegelijkertijd roept dit ook een aantal morele vragen op. Hoe brengen we mensen veilig naar Mars? Is het een enkele reis of moeten ze ook nog terug kunnen? Op dit moment blijft het bij toekomstmuziek.
Strategieën en tips
Er zijn een hoop strategieën en tips voor het spelen van Terrafoming Mars te vinden. De belangrijkste is volgens mij dat je je strategie aanpast op de tijd. Gezien Terraforming Mars vooral een engine builder is met kaarten en bestaat uit iets meer dan 200 kaarten (zonder uitbreidingen) moet je niet vastbijten in een bepaalde strategie. Je krijgt soms namelijk gewoon niet de kaarten die je helpen. Stap dan over naar een andere tactiek waar je meer kans mee denkt te maken. De tactiek die je wil gaan uitvoeren wordt vaak bepaald door je corporatiekaart, welke je voordelen in een bepaalde richting geeft. Neem bijvoorbeeld Hellion: deze kaart zorgt ervoor dat je warmteproductie om kan zetten in geld. Het is logisch dat je graag kaarten wilt hebben die zorgen voor een goede warmteproductie waardoor je extra geld binnenkrijgt. Toch is het belangrijk dat je je hier niet op blind staart. Warmte en geld zijn naarmate de duur van het spel namelijk steeds minder belangrijk en het gaat uiteindelijk juist om de punten die je hebt verzameld. Deze balans tussen de actie van je corporatiekaart en de projectkaarten die je in je handen krijgt zorgt ervoor dat ieder spel tactisch gezien anders is.
Een belangrijk onderdeel is het kopen van kaarten die je daarna voor een bepaald bedrag kan spelen. Een goede tip hierbij is om te berekenen hoeveel geld je betaalt voor een overwinningspunt en of je op korte termijn iets aan deze kaart hebt. Het heeft weinig zin om een hand vol kaarten te hebben die je op dat moment niet kan spelen omdat nog niet voldaan wordt aan de eisen van de kaart (bijvoorbeeld de hoogte van de zuurstof, temperatuur of hoeveelheid oceanen).
De potjes die ik speel zijn vaak tussen de 11 en 14 generaties lang. Dit betekent dat je in het begin aan je productie moet werken zodat je vanaf generatie 6 of 7 punten kan gaan scoren. Vergeet hierbij de standaardprojecten, zoals een bos of stad plaatsen, de mijlpalen en onderscheidingen. Om kans te maken op de overwinning is minimaal één mijlpaal wel belangrijk. Ikzelf ga me vaak vanaf generatie zes of zeven richten op de plantproductie. Op deze manier kan ik richting het einde van het spel een aantal bossen plaatsen die weer punten opleveren.
Ik heb al eerder aangegeven dat je je moet aanpassen aan het tempo van het spel. Het spel eindigt wanneer Mars is ge-’terraformed’. Houd hier rekening mee richting het einde van het spel. Het kan soms namelijk in je voordeel zijn om te zorgen dat het spel sneller klaar is. Denk bijvoorbeeld aan een speler die veel productie heeft, waarbij alles op alles reageert en die iedere ronde die hij langer speelt punten kan verzamelen. Echter, als jij juist die speler bent is het slim om je met je geld en kaarten Mars niet te terraformen, maar om te zorgen dat je sterker wordt en nog meer punten verzamelt.
Het laatste dat ik hier wil benoemen zijn tactieken op bepaalde labels die op de kaarten staan. Gelijksoortige labels (zoals het Jupiterlabel of de microbe-/planten-/dieren-labels) reageren op elkaar en zorgen dat je veel punten kan verdienen.
Uitbreidingen en varianten
Er zijn al diverse uitbreidingen uitgebracht die wat nieuwe dingen toevoegen wanneer je het basisspel beu bent of helemaal door hebt. Hieronder ligt ik ze even kort toe:
Prelude: Een uitbreiding met een stapeltje kaarten, een aantal nieuwe projectkaarten en 5 nieuwe corporaties. De grootste stapel zijn de Preludekaarten. Aan het begin van het spel krijgt iedere speler er 4 waar hij er 2 van mag houden om een vliegende start te maken in het spel. Ik speel eigenlijk niet meer zonder deze uitbreiding. Het brengt het spel wat vlotter op gang en biedt ook aan het begin van het spel wat extra speelmogelijkheden.
Hellas & Elysium: Een compacte uitbreiding, want het is namelijk een dubbelzijdig speelbord. Deze uitbreiding biedt je twee nieuwe regio’s met nieuwe mijlpalen en onderscheidingen. Je kan deze gewoon ter vervanging van het basisspel gebruiken. Geen must maar leuk voor de afwisseling.
Venus: Met deze uitbreiding ga je een start maken aan het terraformproces van Venus. Je krijgt een extra parameter, maar het is geen vereiste om deze vol te hebben om het spel te laten eindigen. Tevens ontvang je een aantal nieuwe corporatie kaarten en 49 projectkaarten die veel met het nieuwe Venuslabel doen. Ik vind het een goede toevoeging aan het basisspel zonder dat er veel verandert. Belangrijk om te weten is dat er een extra fase is toegevoegd die zorgt dat het spel wat sneller loopt (aan het einde van iedere generatie mag de startspeler van die ronde een parameter vooruit zetten). Het is een goede en relatief makkelijk toe te voegen aanvulling op het basisspel.
Koloniën: In deze uitbreiding worden er diverse tegels toegevoegd naast het spelersbord. Hier kan je als nieuwe actie een kolonie stichten die je een bonus oplevert gedurende het spel. Daarnaast kan je handel drijven met een kolonie die je grote hoeveelheden bronnen/grondstoffen kan opleveren. Ik vind deze uitbreiding leuk voor erbij maar maakt het spel ook nog iets langer.
Turmoil: Zorgt voor een extra dimensie in het spel, namelijk de politiek en wereldwijde evenementen die zowel positief als negatief kunnen uitpakken. Met een nieuwe actie kan je het politieke spel gaan spelen door kandidaten toe te voegen en politieke partijen sterker te maken. Deze uitbreiding zorgt voor extra diepgang en daardoor ook extra speeltijd. Denk hierbij aan 20 tot 30 minuten. Zelf merk ik dat deze uitbreiding weinig op tafel komt omdat het spel net iets te complex en vooral te lang wordt voor de groep waarmee ik speel. Deze is dus leuk als je een echte liefhebber bent van het spel en meer diepgang wilt hebben.
Nog een uitdaging voor de echte liefhebber is om het spel met twee spelborden te spelen. Dat is een enorm lange zit, maar leuk om een keer te doen! Ook wordt er jaarlijks een NK georganiseerd
Tot slot
Alhoewel het spel vaak kritiek krijgt op zijn artwork en zijn componenten is dit toch echt mijn meest favoriete spel. Terraforming Mars kan in het begin wat overweldigend zijn met de hoeveelheid kaarten en de diverse symbolen en acties. Maar na een keertje spelen merk je al gauw dat de regels niet ingewikkeld zijn (tip: speel het met een groep die het al kent, zodat je niet zelf in de regels hoeft te duiken). Tuurlijk, je moet een beetje je tegenstanders in de gaten houden, het speelbord en de juiste combinaties van kaarten gaan vinden. Ieder potje zal je merken dat het alweer beter gaat dan de vorige keer en dat je andere keuzes zal maken als je het nog een keer speelt. Ik heb ook het gevoel dat je beter kan worden in dit spel. Uiteraard komt je strategie wel eens wat minder uit de verf en trek je niet de juiste kaarten, maar dit betekent niet dat je dan gelijk verloren heb. Juist op dat soort momenten je strategie weten aan te passen en er toch nog met de winst er vandoor te gaan is fantastisch. Dit alles neemt niet weg dat de spelersbordjes in het basisspel ronduit dramatisch zijn (het zijn simpele kartonnetjes waar je blokjes steeds op wegschuiven). Deze zijn echt wel de moeite waard om voor een paar euro te vervangen voor een dubbellaagsspelersbordje. De Nederlandse vertaling is ook niet al te best, maar zorgt er bij mij thuis wel voor dat hij makkelijker op tafel komt met andere spelers dan wanneer hij volledig in het Engels was geweest (en dát is uiteindelijk het belangrijkste) en ook de artwork is soms een bij elkaar geraapt zooitje. Tijdens het spelen zelf vergeet ik dit allemaal al gauw en vertrek ik op reis naar de rode planeet om hem leefbaar te gaan maken.